Ngày càng nhiều startup phải thay đổi chiến lược, hoặc thậm chí từ bỏ ý tưởng kinh doanh của mình do việc gọi vốn đang trở nên khó khăn. Theo Wall Street Journal, trong bối cảnh hiện tại, việc IPO đối với các startup gần như là điều không thể.
Tom Loverro, đối tác chung của công ty liên doanh IVP, cho biết: “Rất nhiều startup đang từ bỏ giấc mơ của mình”. Hiện tại, trong danh mục đầu tư của IVP chưa có startup nào phải đóng cửa, song đó đều là các startup đã bắt đầu hoạt động trước năm 2021.
Các nhà đầu tư mạo hiểm bắt đầu cảm nhận tác động
Elizabeth Yin, đồng sáng lập và đối tác chung của công ty đầu tư Hustle Fund cho biết: “Bây giờ mọi thứ đang rất khó khăn”. Trong quỹ đầu tiên Hustle Fund, chỉ có khoảng 60 trong số 101 startup mà quỹ này từng rót vốn còn hoạt động.
Mặc dù danh mục đầu tư của Hustle Fund đang chứng kiến làn sóng đóng cửa hàng loạt, song Yin thừa nhận không quá lo lắng về ảnh hưởng của làn sóng này tới lợi nhuận của quỹ bởi các startup đóng cửa đa số là những startup mới và không được đánh giá cao.
Nguồn vốn đầu tư mạo hiểm cho các startup tại Mỹ giai đoạn 2021 – 2023. (Nguồn: WSJ – Doanh Chính tổng hợp).
Tuy nhiên, làn sóng này có thể gây ra áp lực lớn hơn đối với lợi nhuận liên của các liên doanh. Tỷ suất hoàn vốn nội bộ hàng năm của các công ty đầu tư mạo hiểm là âm 7% trong quý III/2022, mức thấp nhất kể từ năm 2009, theo PitchBook Data.
Trong những tháng gần đây, một số công ty huy động được nguồn vốn đầu tư mạo hiểm đáng kể đã phải đóng cửa, bao gồm công ty công nghệ sinh học Goldfinch Bio, công ty kinh doanh rượu vang Underground Cellar và công ty fintech Plastiq.
Công ty khởi nghiệp Zume nổi tiếng ở California, đang phát triển một nhà sản xuất bánh pizza bằng robot và từng được định giá 2,25 tỷ USD, gần đây đã tham gia vào quá trình giảm tốc do Sherwood Partners, một công ty tái cấu trúc, xử lý, theo Martin Pichinson, đồng sáng lập và đồng chủ tịch của Sherwood.
Zume từng được định giá 2,25 tỷ USD. (Ảnh: WSJ).
Pichinson cho biết hoạt động kinh doanh của Sherwood đã tăng 50% cho đến ngày cuối tháng 4 vừa qua so với cùng kỳ năm ngoái. “Cơn bão đối với các startup thậm chí còn chưa bắt đầu”, ông Pichinson nói thêm.
Một số nhà quan sát tin rằng sự bùng nổ vốn đầu tư mạo hiểm vào năm 2021, cũng như việc chính phủ tài trợ cho các doanh nghiệp nhỏ trong thời kỳ đại dịch, có khả năng giúp các doanh nghiệp tồn tại lâu hơn so với những gì họ có. Giờ đây, những nguồn tài trợ đó đã cạn kiệt và những thất bại đang đến.
Barry Kalander, chủ tịch của KallanderGroup, công ty cung cấp dịch vụ tái cơ cấu và giải thể doanh nghiệp, cho biết: “Hầu hết công ty chúng tôi đang xử lý hiện nay đáng lẽ phải ngừng hoạt động từ một hoặc hai năm trước”. Thị trường đầu tư mạo hiểm cũng đang đi xuống. Các công ty khởi nghiệp ở Mỹ đã huy động được 37 tỷ USD trong quý đầu tiên của năm nay, giảm 55% so với ba tháng đầu năm ngoái.
Andrew Firestone, đồng sáng lập và cựu giám đốc điều hành của công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực bất động sản Watson Living cho biết công ty đã đóng cửa và được tiếp quản bởi một chuyên gia vào ngày 31/12/2022. Vào năm 2021, Watson Living đã tìm thấy sức hút với một số khách hàng và huy động được 2,5 triệu USD vốn tài trợ với mức định giá khoảng 15 triệu USD.
Andrew Firestone, nhà đồng sáng lập startup bất động sản Watson Living. (Ảnh: WSJ).
Các nhà nghiên cứu cho biết xuyên suốt chiều dài lịch sử, dữ liệu về số lượng các công ty khởi nghiệp đã ngừng hoạt động rất khó theo dõi. Điều này hoàn toàn trái ngược so với việc theo dõi các startup thành công.
Khoảng 45% trong số 1.100 công ty đã huy động vốn trong vòng tài trợ hạt giống (seed) vào năm 2017 chưa bao giờ huy động thêm vốn, theo Carta, nhà cung cấp phần mềm cho các công ty. Bên cạnh đó, có khoảng 16% các công ty đã mua lại thành công hoặc phát hành cổ phiếu ra công chúng trong vòng 7 năm kể từ khi bắt đâì huy động vốn đầu tư mạo hiểm, theo dữ liệu về gần 5.000 công ty Mỹ đã huy động vốn lần đầu từ năm 1995 đến 2013. Nghiên cứu được thực hiện bởi Honggi Lee của Đại học New Hampshire, Lia Sheer của Đại học Tel Aviv và Matt Marx của Đại học Cornell.
Samantha Ettus, người sáng lập và giám đốc điều hành của fintech Park Place Payments, startup đã huy động được 4 triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm, đã phải hành động nhanh chóng khi nhà đầu tư lớn nhất đã không rót vốn đầu tư như thỏa thuận. Ettus buộc phải cắt giảm chi phí, huy động 440.000 USD vốn tài trợ bắc cầu từ các nhà đầu tư hiện tại và thuê một ngân hàng đầu tư để bán Park Place.
“Khi mới thành lập công ty, chúng tôi đã nói rằng sẽ xây dựng Park Place thành công ty tỷ USD. Tôi chưa bao giờ có ý định bán công ty sớm như vậy”, ông Ettus nói. Logiq, một công ty đã niêm yết, đã mua lại Park Place vào tháng 4 trong một thỏa thuận mua toàn bộ cổ phiếu trị giá hơn 6 triệu USD, cho phép Ettus tiếp tục xây dựng doanh nghiệp của mình bằng nguồn lực của một công ty lớn hơn.
Một số công ty khởi nghiệp tìm cách xoay trục
Năm ngoái, một nhà cung cấp nợ cho công ty khởi nghiệp fintech Upfront đã thắt chặt các điều khoản đối với khoản vay đang chờ xử lý. Marc Escapa, đồng sáng lập và đồng giám đốc điều hành của công ty cho biết: “Các giao ước khiến kế hoạch kinh doanh không khả thi”.
Escapa cho biết công ty vừa huy động được 6 triệu USD vốn cổ phần, nhưng không còn có thể theo đuổi các chiến lược như đã từng lên kế hoạch. Công ty đang xoay trục và hiện chuyển sang bán phần mềm khởi tạo khoản vay dưới tên Fuse Finance.
Escapa cho biết anh rất vui khi công ty khởi nghiệp của mình đã tìm ra một hướng kinh doanh mới đang hoạt động tốt. Tuy nhiên, kinh nghiệm cũng cho anh thấy các xu hướng vĩ mô nằm ngoài tầm kiểm soát của công ty khởi nghiệp có thể khiến một ý tưởng trở nên không khả thi
Theo Anh Nguyễn – VietnamBiz